نمای کرتن وال یا لامل چیست؟ (نمای شیشه ای)
اصطلاح کرتین وال (با تلفظ صحیح کرتنوال) در معنای لغوی، دیوار پرده است و در مفهوم معماری، به معنای نمای شیشه‌ای مدرن، زیبا و یکپارچه، برای نمای خارجی ساختمان‌ها است که از پروفیل آلومینیومی(لامل) Lamel و شیشه برای پرکردن فضای بین لاملها استفاده می شود.
لامل های افقی ترنسم و لامل های عمودی مولیون نام دارند. باتوجه به اینکه لامل‌های عمودی نقش ستون را ایفا می کنند و بیشتر فشار باد و بارهای وارده بروی آن است بایستی بصورت یکپارچه در طبقات اجرا شود.
نمای کرتنوال اصطلاحا خودایستا و غیرباربر است به این معنی که بار اضافی به ساختمان وارد نمی‌شود و وزن شیشه ها به سازه و شاسی اجرا شده منتقل می‌شود.
بطور خلاصه، کرتین وال (Curtain wall) سیستمی از نمای بیرونی ساختمان است که وزن خودش را تحمل می‌کند و برای حمایت ساختمان استفاده نمی‌شود. این دیوارها اغلب از شیشه، فلز، یا سنگ ساخته می‌شوند و ظاهری مدرن به ساختمان‌ها می‌بخشند.
کرتین وال ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: نوع متصل به فریم (stick systems) که در محل نصب می‌شوند، و نوع واحدی (unitized systems) که در کارخانه ساخته و به صورت پانل‌های بزرگ به محل پروژه ارسال و نصب می‌شوند.
استفاده از کرتین وال‌ها این امکان را می‌دهد که نور طبیعی بیشتری وارد ساختمان شود و دیدهای گسترده‌ای به بیرون فراهم می‌آورد. همچنین، طراحی‌های پیچیده و زیبایی معماری را امکانپذیر می‌سازد. این سیستم‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که عایق حرارتی و صوتی مناسبی داشته باشند و در برابر شرایط جوی مانند باد و باران مقاوم باشند.
سابقه نمای شیشه ای یا کرتین وال (Curtain Wall)
نسل قبل از نمای کرتین وال، نمای فریم لس بودکه به روی سازه آهنی اجرا می‌گردید،که باعث بروز مشکلاتی نظیر آب بندی و هوابندی می‌شد. نمای کرتین وال جزء دسته‌بندی نماهای خشک به شمار می‌رود، که زیبایی خاصی نسبت به نسل قبل از خود دارد و ایرادهای آن نسبت به نسل قبل رفع شده است. درنمای کرتینوال غیر از شیشه می‌توان از ماتریال دیگر نظیر ورق آلومینیوم کامپوزیت و نمای سرامیکی نیز با محاسبات سازه‌ای خاص خود استفاده نمود.
30 نمونه قابل اجرای نمای کرتین وال
دسترسی سریع به مطالب
ویژگیها و مزایای نمای کرتین وال
✔️ سهولت دراجرا و تنوع درطراحی: اجرای نمای کرتینوال به صورت پیش ساخته و یا نیمه پیش ساخته امکانپذیر است وآپشن های ظاهری سیستم دارای تنوع بیشتری هستند و نصب انواع مدل های بازشو بر روی آن امکان پذیر است و هیچ محدودیت رنگی در آن وجود ندارد.
✔️ تامین نور: بیشترین نور ممکن وارد ساختمان می‌شود و نیاز به انرژی کمتری برای تامین روشنایی هست و قابلیت استفاده از شیشه دوجداره و سه جداره برای جلوگیری از اتلاف انرژی نیز وجود دارد.
✔️ عایق حرارتی، رطوبت و صوت: با استفاده از پروفیل عایق آلومینیومی ترمال‌بریک در ساختار نمای کرتین وال، می توان به عایق حرارتی، رطوبت و صوتی بودن آن اشاره کرد. این ویژگی در نمای ساختمان، باعث بهینه سازی دمای محیط و نور می‌شود. به این ترتیب، مصرف انرژی‌های مختلف از جمله برق در ساختمان‌هایی که نمای کرتین وال دارند کاهش می‌یابد.
✔️ مقاوم در برابر باد، طوفان و زلزله: از آنجایی که کرتین وال‌ها سازه‌هایی بسیار سبک هستند و بار کلی وارد بر ساختمان را کاهش می‌دهند، بنابراین مقاومت خوبی در برابر زلزله دارند. با توجه به اینکه در نمای کرتینوال، وزن شیشه‌های نما بر روی سازه یا لامل است، در نتیجه هیچ بار مرده‌ای که حاصل از وزن شیشه‌ها و بار انرژی‌های حاصل از باد، طوفان یا زلزله باشد، بر روی نما سنگینی نمی‌کند و هیچ تأثیری بر روی سازه ساختمان ندارد.
کاربرد لامل در نمای کرتین وال
استراکچر و ساختار اصلی نمای کرتین وال از شاسی آهنی و لامل آلومینیومی تشکیل شده و شیشه‌ها یا سایر پوشش‌ها بر روی آنها با دقت و ظرافت نصب شده است. جنس لامل می‌تواند از آلومینیوم، فولاد و چوب باشدکه معمولا از آلومینیوم ترمال‌بریک در نمای کرتینوال استفاده می شود. علت استفاده از لامل آلومینیومی ترمال‌بریک، این است که لامل فولادی و چوبی ضمن بروز مشکل خوردگی و وزن بالا، مناسب عایق بندی هم نیستند.
لامل آلومینیوم ترمال‌بریک، به دلیل دارا بودن خواصی نظیر استحکام بالا در عین سبکی و به لحاظ استفاده از خاصیت ترمال‌بریک، به منظور عایق بندی و جلوگیری از نفوذ هوا، مورد توجه بیشتری قرار گرفته‌اند. مزیت‌‌های ویژه لامل‌های آلومینیومی باعث شده است که طراحان، معماران و مهندسان ساختمانی، علاقه بسیار زیادی به استفاده از نمای کرتین وال با لامل آلومینیومی داشته باشند.
لاملها در دو جهت افقی و عمودی نصب می شوند و فضایی مشبک، مناسب با نصب صفحات شیشه ای یا غیره را ایجاد می‌کنند. در اجرای نمای کرتین وال، معمولا لامل افقی (ترنزوم)Transom نسبت به لامل عمودی (مولیون) Mullion طول بیشتری دارد ولی عرض آنها برابر می باشد. دلیل این موضوع به خاطر وجود بار بیشتر شیشه بر روی لامل عمودی است. در نمای کرتینوال فشار های وارد شده از طرف باد بر ساختمان، جذب لامل افقی و عمودی می‌گردد و هیچ گونه فشاری به بدنه و سازه اصلی ساختمان وارد نمی‌شود.
سطح مقطع لامل ها نیز به گونه‌ای توسط مهندسان طراحی شده است، که بتوانند لاملها را با شیارهای مشخصی که بر روی آن‌های وجود دارد، در هم قفل کنند و یا هنگام نصب، شیشه‌ها در فضای بین مولیون و ترنزوم قرار گیرند. از طرفی بنحوی طراحی شده‌اند که بتوان شیشه‌ها را با لاستیک مقاوم EPDM در برابر نفوذ هوا و اتلاف انرژی عایق بندی نمود. لذا نماهای کرتینوال عایق صوتی، حرارتی و رطوبتی بسیار خوبی به شمار می‌روند.
انواع ساختار نمای کرتین وال
مصالح اصلی تشکیل دهنده نمای کرتینوال عبارتند از سازه اصلی نگهدارنده و مواد پوشش دهنده نما. شرکت بهسامان در این نوع نما از سیستم‌های کرتینوال آلومینیوم برند آکپا استفاده می‌نماید و شیشه‌ها به عنوان مصالح پرکننده فضای بین فریم‌های آلومینیومی مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته برای مصالح پرکننده فضای بین فریم‌های آلومینیومی می‌توان از سایر مصالحی مانند ورق کامپوزیت، فایبر سمنت برد، چوب، پلی کربنات و سایر مواردی از این قبیل نیز استفاده کرد.
برای دسته‌بندی نماهای کرتین وال، می‌توان آنها را به دو دسته عمده فیس کپ (Face cap) و فریم لس (Frameless) تقسیم کرد. نوع فریملس نیز به دوقسمت یوچنل و فول فریم لس کاستی تقسیم می‌گرددکه درذیل به جزییات آنها اشاره خواهد شد. وجه تمایز اصلی بین این دو نوع ، استفاده از درپوش در نوع فیس‌کپ و عدم استفاده از درپوش در نوع فریملس است که در ادامه به توضیح بیشتر درباره این دو نوع نمای کرتین وال می‌پردازیم.
سیستم درپوش‌دار فیس کپ (Face cap)
در اجرای نمای شیشه‌ای کرتین وال که خطوط آن ها به صورت نمایان طراحی شده از سیستم درپوش دار یا فیس‌کپ استفاده می شود. در این سیستم، قاب آلومینیومی دور تا دور شیشه وجود ندارد و شیشه مستقیما بر روی استراکچر آلومینیومی کرتین وال، یعنی لامل قرار می‌گیرد.
علاوه بر این، یک پروفیل نگهدارنده یا زهوار که بر روی پایه لامل پیچ می‌شود، شیشه را نگه می‌دارد و مانع واژگونی آن می‌شود. پس از این کار، باید نما را کاملا آببندی و هوابندی کنند.
لاستیک‌های EPDM استفاده شده در این سیستم، شیشه‌ها را در مناطق اتصال کاملا هوابندی و آببندی می‌کند. بر روی این نگهدارنده هم درپوش‌های متنوعی با عرض پنج سانتی متر و طول‌ها و فرم‌های متفاوت نصب می‌شود.
سیستم فیس کپ خود به دو بخش نیمه درپوش‌دار افقی یا عمودی(Semi Frame) و درپوش‌دار کامل افقی و عمودی(Face cap) تقسیم می‌شود. در سیستم‌های نیمه درپوش‌دار، برای اجرای نمای کرتین وال تنها یکی از خطوط عمودی یا افقی با درپوش آلومینیومی پوشانده می‌شود و در جهت باقی‌مانده، پوشش توسط لاستیک‌های درزگیری آببندی و هوابندی می‌شود.
سیستم بدون درپوش فریم لس (Frameless)
سیستم فریم لس دارای فریمی است، که از پشت شیشه را قاب کرده و به واسطه لقمه‌های آلومینیومی مخصوص و متحرک روی لامل نگه داشته می‌شود. به این ترتیب، از خارجِ ساختمان، درزهایی که بین یک تا دو سانتی‌متر عرض دارند، دیده خواهد شد. پس از اجرای این روش، شاهد سطحی یک دست خواهیم بود، اما فریم‌های شیشه‌ای به شکل سایه از زیر شیشه مشخص خواهد شد.
سیستم‌های فریملس کرتین وال، در دو نوع یوچنل و فول‌فریم کاستی قابل اجرا هستند، که در ادامه تشریح می‌گردد.
سیستم فریملس یوچنل (u-channel)
یکی از سیستم های اجرای نمای کرتین وال روش فریملس یوچنل (u-channel) می باشد. این سیستم بخاطر پنهان بودن کلمپ های نگه دارنده شیشه ها مورد استقبال طراحان قرار گرفته است. شیشه ها در این سیستم به وسیله اسپیسر آلومینیومی یو شکل که به آن یوچنل میگویند دوجداره می شوند.
سیستم یوچنل دارای محدودیت اجرا در ارتفاع می باشد که تولیدکنندگان معمولا این مهم را هشدار داده اند مثلا شرکت سارای ترکیه برای پروفیل های خود محدودیت ارتفاع 20 متر را گزارش داده است لذا طراحان باید این موضوع را حتما مدنظر قرار دهند.
آببندی این سیستم با چسب پلی یورتان ساختمانی انجام می شود که کیفیت چسب پلی یورتان بسیار در ماندگاری بصری نما موثر است زیرا اگر چسب به مرور زمان دچار گسیختگی و یا تغییر رنگ شود ظاهر نما کاملا تحت تاثیر قرار می گیرد و از آن مهمتر آببندی نما دچار ایراد می گردد و ریسک نفوذ آب به حداکثر می رسد.
سیستم فول فریملس کاستی (Full Frameless)
یکی دیگر از سیستم های اجرای نمای کرتین وال روش فول فریملس کاستی می باشد که شیشه درون کاسِت‌ها ثابت شده و کاست‌ها با پیچ یا پرچ به ترنسم و مولیون فیکس می‌شوند. پس از این مرحله، به منظور عایق شدنِ آنها از لاستیک‌های EPDM و چسب‌های مخصوص سیلیکونی استفاده می‌شود.
اکنون شیشه‌ها سرهم شده‌اند و برای نصب بر روی سازه اصلی ساختمان آماده هستند. این سیستم در انواع نماهای فریملس کرتینوال به عنوان یکی از روش‌های با استحکام بالا و مورد اطمینان شناخته شده است. با توجه این که در این سیستم شیشه‌ها در کارخانه تولید شیشه بر روی فریم‌های آلومینیومی آماده و متصل می‌شود و سپس به صورت پنل‌های آماده در محل پروژه بر روی مدول‌های تشکیل شده توسط لامل‌های افقی و عمودی نصب می‌شود، لذا نصب با این روش از نظر زمانی بسیار سریع‌تر و با استحکام بالاتر از روش فریملس با سیستم یوچنل است.
انواع عملیات ساخت و اجرای نمای کرتین وال
1- اجرای نمای کرتین وال با روش استیک:
در روش استیک (Stick) مراحل ساخت و اجرای نمای کرتینوال در محل پروژه صورت می‌گیرد و پس از محاسبات فنی و سازه‌ای و حمل لاملها به محل پروژه، سازه اصلی نصب و ایجاد می‌شود. ساخت و نصب کرتین وال با این روش جهت ساختمان‌های معمولی اداری و تجاری، یا با طرح‌های خاص متداول است و به تناسب همین موضوع هزینه کمتری را نیز در بر خواهد داشت.
2- اجرای نمای کرتین وال با روش یونیتایزد:
ساخت و نصب نمای کرتین وال با روش یونیتایزد (Unitized) به معنای نصب یکپارچه نما اما با قطعات جداگانه است. در این روش کلیه قطعات و قاب‌های نمای کرتین وال در محل کارخانه ساخته و حتی شیشه نیز درون قاب‌ها نصب می‌شوند و سپس به محل پروژه حمل و به صورت کشویی در محل‌های در مورد نظر نصب می‌شوند.
هزینه این روش گران‌تر از روش استیک است، ولی از مزایای آن می‌توان به سرعت بالاتر در نصب و امنیت و استحکام بیشتر سازه به خصوص برای برج‌های بلند اشاره نمود.
نحوه اجرای نمای کرتین وال
- نقشه‌برداری: برای تهیه نقشه‌های اجرایی دقیق نمای کرتینوال ، از تمامی اجزای موثر در نما توسط اکیپ مجرب نقشه‌برداری شده و جهت مختصات‌یابی و کنترل اجرای لاملها ، دستک‌هایی در نما تعبیه شده و روی آنها نقاطی مشخص می‌شود و در نقشه‌برداری لحاظ می‌گردد که به این نقاط در اصطلاح، بنچمارک گفته می‌شود.
- محاسبه مقطع لامل مناسب: لامل‌های نمای کرتینوال دارای تنوع در ابعاد می‌باشد که این موضوع به این دلیل است که در هر ساختمانی با توجه به فواصل تکیه‌گاهی و بارهای وارده مانند وزن ، بارباد ، زلزله و مباحث آیین‌نامه‌ای می‌بایست لاملی با ممان اینرسی مناسب با آن شرایط انتخاب گردد. این موضوع پس از محاسبه موارد فوق و رجوع به جدول مقاطع آلومینیومی لاملها انجام می‌شود.
- تهیه نقشه‌های زیرسازی: برای اجرای نمای کرتینوال قبل از هر اقدامی می‌بایست نقشه‌های زیرسازی دقیقی از محل قرارگیری شاسی‌کشی فلزی با توجه به بنچمارک‌ها تهیه شود. برای اجرای لامل‌های آلومینیومی می‌بایست نقشه‌های آکس‌بندی و لقمه‌زنی لاملها تهیه شود.
- اجرای شاسی‌کشی فلزی: شاسی‌کشی کرتینوال معمولا با استفاده از ناودانی آهن انجام می شود و پس از آن نبشی‌های براکتی (آنکراژ) روی آنها با توجه به نقشه‌های آکس‌بندی نصب می‌شود.
- برش، آکس‌بندی، لقمه‌زنی و جایگذاری لاستیک‌های EPDM : پروفیل‌های لامل نمای کرتینوال پس از تهیه نقشه‌های اجرایی و کنترل‌های مربوطه در داخل کارگاه برشکاری شده و لقمه ، کشویی و لاستیک‌های آببندی EPDM روی آنها نصب شده و آماده نصب بر روی نمای ساختمان می‌گردند.
- نصب لاملها و رگلاژ نهایی آنها: پس از آماده‌سازی لامل‌های نمای کرتینوال ، با توجه به نقشه‌های نصب ، در محل خود قرار می‌گیرند و با استفاده از پیچ‌ها و سوراخ‌های لوبیایی تعبیه شده در روی آنکراژ رگلاژ و تثبیت می‌گردند و لامل‌های افقی نیز در محل خود بصورت کشویی قرار می‌گیرند.
- نصب شیشه و فیکسر‌های مربوطه: پس از نصب و کنترل لامل‌های کرتینوال ، قطعات شیشه بر روی تکیه‌گاه‌های تعبیه شده در قاب‌ها نصب شده و مرحله نهایی که جایگذاری فیس‌کپ یا درزبندی سیلیکونی باشد انجام می‌شود.
برآورد قیمت نمای کرتین وال
مبنای اصلی برآورد قیمت در نمای کرتین وال بر اساس عمق لامل ها و رنگ آنها است. هر مقداری که عمق لامل ها بیشتر باشد به همان مقدار وزن لاملها بیشتر شده و قیمت مصالح بالاتر خواهد رفت .
تعداد بازشوها، نوع وساختار شیشه، نوع چسب مصرفی بکاررفته و عوامل مختلف دیگری نیز در نمای شیشه‌ای کرتین وال، برای تعیین قیمت بسیار مؤثر خواهد بود.
لامل های عمودی (mullion) نمای کرتین وال طوری باید تعیین گردند که میزان ممان اینرسی آنها پاسخگوی حداکثر بار باد موثر به سطح نما را داشته باشد. بار باد متناسب با منطقه ، ارتفاع ساختمان و سایر پارامترهای عنوان شده در آیین نامه مقررات ملی ساختمان و نشریه 714 سازمان برنامه ریزی کشور تعیین می گردد. به بیان دیگر خمش بیش از حد استاندارد لامل ها بر اثر بار باد و سایر بارهای موثر بر نما باعث انتقال تنش به شیشه ها شده و شیشه دچار شکستگی می گردد.
مجری نمای کرتین وال می بایست پروژه را قبل از اعلام قیمت و شروع به اجرا ، از نظر بارهای وارده بر نما و مدول بندی شیشه ها کاملا بررسی نموده و سپس اقدام به طراحی و تعیین لامل های افقی و عمودی نماید. زیرا این موارد کاملا در قیمت و بازدهی سیستم موثر است.
بهسامان انرژی به عنوان نمایندگی فروش محصولات آلومینیومی آکپا، آماده کمک و مشاوره به کارفرمایان محترم می‌باشد. با ما در تماس باشید.